Apoletli Medya

* Büyükelçi Volkan Vural anılarında, çocukluk, ilk gençlik, tahsil hayatı ile Seul, Moskova, Tahran, New York, AB Genel Sekreterliği görevlerinde bulunduğu yılları yazmış. Diğer meslektaşları gibi üstün başarılarını, diplomatik zaferlerini anlatıyor. Neyse ki iki perçem itiraz ve eleştiri de var yazdıklarında. Ragıp DURAN Volkan Vural’ın Doğan Kitap’tan çıkan, 2. baskısı 2025 Temmuz ayından yapılmış 429 sayfalık ‘’Olağanüstü ve Tam Yetkili Bir Büyükelçinin Belleğinde Kalanlar’’ başlıklı kitabını okudum. Aslında kitabın henüz ortalarına gelmeden içimden bir ses ‘’Sen bu kitabı okumuştun!’’ dedi. Yoo emindim, ilk defa okuyordum. Biraz yoklayınca belleğimi anladım: Son dönemde okuduğum sefirlerin anı kitapları, birçok bölümde, aynı tornadan çıkmışçasına birbirine çok benziyor. Hepsi çok çalışkan, çok idealist, usta diplomatların yanında yetişiyorlar, atandıkları yabancı başkentlerde hemen onur ve gururla   ‘’Yüce Devletimizi’’   temsil ederken fevkalade önemli işlere imza ...

  *  Osman Ulagay, 82 yıllık yaşamından önemli bulduğu dönemlerin anılarını kaleme almış. Siyasetsiz bir ekonomi, emekçisiz bir iş dünyası ve bol bol kapitalizm övgüsü. Halbuki… Ragıp DURAN Diplomat ve gazeteci anılarına meraklı olduğum için Osman Ulagay’ın ‘’Bir Ömrün Aynasında/Türkiye’de 82 yıl’’( Doğan Kitap, 2025, 227 s.) başlıklı kitabını aldım ve okudum. Ulagay ile aynı dönemde Cumhuriyet gazetesinde çalışmıştım. Ama ben Londra muhabiri iken o gazete merkezinde İstanbul’da Ekonomi Servisi Şefi idi. Son derece efendi, iyi tahsil terbiye görmüş, sessiz sakin, köklü bir burjuva aileden gelmiş, kültürlü bir gazeteci olarak bilinir kendisi. Kitabın 31 satırının altını çizmişim. Hepsini yazacak değilim. Öncelikle bizde Ekonomi Servisi denilen bölümün gerçek adının İş Dünyası hatta İşverenler Departmanı olduğunu saptamak gerek. Zaten Ulagay’ın anılarında ve kitabın sonundaki fotograf albümünde de hep işveren kuruluşları, büyük patronlar ve hükümet üyeleri ön planda....

  * Livaneli’nin son romanı ‘’Bekle Beni’’, 12 Mart dönemini anlatırken, bireysel/toplumsal, şahsi/siyasi ikilemleri, ceberrut devleti ve devrimcinin ruh hallerini güzel betimliyor. Ragıp Duran Müzik, sinema, edebiyat alanlarında velut, kaliteli eserler yaratmış olan Livaneli, son kitabı ‘’Bekle Beni’’de 54 yıl geriye gidip 12 Mart karanlığında cezaevini, işkenceleri, direnen gençleri kısacası o dönemin Türkiye’sini yazmış. Benim ilk başta dikkatimi çeken ve tabi ki sevindiren bilgi, kitabın ilk baskılarının toplam 400 bin adete ulaşması. (Can yayınları, Eylül 2025). Az kitap okuyan bir toplumda, son 54 yılda herhalde onbinlerce insan, Livaneli’nin anlattığı cezaevlerini, işkenceleri, devletin korkunç baskılarını, sürgünü, ailelerinin parçalanıp dağıldığını yaşadı. Bu insanlar ve yakınları hiç kuşku yok ki, ‘’Bekle Beni’’de kendi yaşamöykülerini, hayal kırıklıklarını ve umutlarını bulacak. Yazar, kitabın sonunda, yaşadıklarının bir kısmını aktarmış olsa da, bu anlatının b...

* Soleimani ve Şocai, Öcalan’ın ‘’Demokratik Konfederalizm’’ ve ‘’Türkiyelileşme’’ tezlerini, PKK liderinin 1999 öncesi ve sonrası açıklama, demeç ve kitaplarına dayanarak eleştiriyor. Sonuçta sahneye çok farklı bir Öcalan portresi çıkıyor. Ragıp Duran İran Kürdistan’ı yani Rojhilatlı iki akademisyen Kamal Soleimani ve Behruz Şocai ’nin ‘’Kürtlerin Devletsizlik Paradoksu - Öcalan’ın Konfederalizm ve Türkiyelileşme Stratejileri’’ başlıklı 247 sayfalık ve 2025 tarihli kitabı Palgrave Macmillan(Springer) tarafından yayınlandı. Kitabın Türkçe çevirisi de DOZ yayınlarınca Temmuz 2025’de Türkiyeli okura sunuldu. Bu akademik çalışmanın özü, PKK lideri Abdullah Öcalan’ın Misak-ı Milli, Ulus-Devlet, Türk-Kürt ilişkileri, KCK, sosyo-politik bir araç olan Kürtçe konularında İmralı öncesi ve İmralı sonrası yayınladığı kitap, demeç ve açıklamalarının kıyaslanması. İki akademisyen, Öcalan’ın bu temel konularda son 26 yılda büyük değişimler gerçekleştirdiğini ayrıntılı alıntılarla kanı...

* Romanda yazar istediğini yazar da işin içine tarih ve siyaset girince à la carte bir derleme aile monografisini ya da dönem romanını tökezletir. Her metin yazılanın yanı sıra yazılmayanlarıyla değerlendirilir. Ragıp Duran Remzi kitabevi’nin birinci baskısını Haziran 2022’de ikinci baskısını da bir ay sonra yaptığı, Arın Dilligil Bayraktaroğlu’nun 174 sayfalık ‘ ’Nüzhet - Nazım Hikmet’in ‘Minnacık’ Kadını’’ kitabını iki oturuşta okudum. Yazarın arı ve akıcı bir uslubu var. Metnin niteliğini saptamak tayin edici değil. Ama aile monografisi denebilir, dönem romanı denebilir. Batılıların ‘’Docu-fiction’’ (Belgesel-Kurgu) dediği türe de uyabilir. Gerçi anlatıda somut olaylar, hakiki şahsiyetler ve tarihler isimleriyle birlikte açıkça yazılmış. Kurgu tekniği çok az ve ayrıntı sayılabilecek alanlarda devreye giriyor. Roman yazarı, kahramanlarını istediği gibi konuşturur, onlara uygun gördüğü kimlikleri verebilir. Ama kitapta Nüzhet hanım, Nazım Hikmet, Muhiddin Birgen, Şevket Süreyy...

* Talat Paşa’nın şahsından çok temsil ettiği ideoloji ve paradigma T.C açısından bugün hala hayati bir öneme sahip. Talat Paşa sadece İttihat Terakki ve 1915 ile organik olarak bağlantılı değil. O bugünkü T.C nebulasının belleği, kalbi ve beyni. Ragıp Duran Güncellikte sürekli olarak çıkmaza girince, ne geçmişi anlayabilir insan ne de geleceği tasarlayabilir. Osmanlı’dan T.C’ye geçiş çok sorunlu, çok zor ve çok kanlı. 102 yıl bir toplum için çok uzun bir süre değil. Ama yeni kurulan Kemalist rejim inatla ve ısrarla, bir asır boyunca iktidarın siyasi/ideolojik/kültürel/pedagojik aygıtlarını kullanarak geçmişi bağımsız, özgür ve nesnel bir şekilde değerlendirmedi. Kendi çıkarlarına uygun devletçi, milliyetçi hatta ırkçı bir ‘’hikaye’’ üretip yaygınlaştırdı. Geçiş sürecinin (1908-1923 ve sonrası) tüm olumsuzluklarını ya gizledi ya da tahrif etti. Ermeni Soykırımı, Kürt Sorunu ve Pontos Rum Konusu bu olumsuzlukların en bariz olanları. Kemalist ideoloji, iktidarının meşruiyetini sağlama...