Apoletli Medya

• Demokratik bir ifade özgürlüğü tezahürü ya da protesto beyanı olan imza kampanyalarında gazetecilerin konumu nedir? Ne olmalıdır? Her gazeteci her kampanyaya imza verebilir mi? ‘Özür Dilerim’ kampanyasındaki gazeteciler... İmza kampanyaları özellikle İnternet’in sağladığı kolaylıklardan sonra Türkiye’de de yaygınlık kazandı. Neredeyse her hafta aydınlar, yurttaşlar, gençler, çeşitli baskı grupları önemli hatta hayati buldukları bir konuda dileklerini ya da protestolarını imza kampanyalarıyla kamuoyuna duyuruyor ya da duyurmaya çalışıyor. İmza kampanyası, yapı ve doğa olarak demokratik bir ifade tarzı. Mekanizma olarak da içeriği ne olursa olsun, yani sözkonusu talep ya da protestonun içeriği, imza kampanyası aracılığıyla hem kamuoyuna yansıyor, hem de imzacılar açısından bakıldığında sözkonusu içeriği paylaşan insanlar da kendilerini birlikte, hep beraber ifade etmiş oluyor. Son olarak dört arkadaşımızın (Aktar, Bayramoğlu, İnsel, Oran) öncülüğünü üstlendiği ‘Özür Diliyorum’ kamp

(15-16 Aralık günleri Birgün gazetesi ve İzmir Demokrat Radyonun sorularına verilen cevapların geliştirilmiş, yazıya dökülmüş versiyonu) Iraklı gazeteci Muntazar El Zeydi’nin , Bağdat’ta ABDBaşkanı George W. Bush’un Irak Başbakanı ile birlikte düzenlediği basın toplantısı sırasında ayakkabılarını çıkarıp Bush’a fırlatması gazetecilik etiği ve felsefi açıdan tartışılması gereken bir olay. Bir kaç madde halinde bu protesto yöntemini irdeleyelim: • Gazetecilerin, muhabirlerin esas görevi, bir olayı, bir olgu ya da gelişmeyi haber yapmaktır. Bu nedenle gazeteci/muhabir olaya müdahale etmez, sadece bir gözlemci olarak olayı izler, tarafların görüşlerini alır, arkaplan bilgiyle besleyip haberini yazar ve okura/yurttaşa ulaştırır. Gazeteci/muhabir, bir olayın kahramanı olamaz, olmamalıdır. Gazeteci/muhabir, kahramanın açıklama ve tutumlarını izleyip, kaydetmek bunları bilahare haber haline getirmekle yükümlüdür. Evrensel, genel, yani her yerde kabul edilen ilke/kural budur. • Ne var ki, tü

1915'te Osmanlı Ermenileri'nin maruz kaldığı Büyük Felâket'e duyarsız kalınmasını, bunun inkâr edilmesini vicdanım kabul etmiyor. Bu adaletsizliği reddediyor, kendi payıma Ermeni kardeşlerimin duygu ve acılarını paylaşıyor, onlardan özür diliyorum. İmza kampanyasına katılmak için www.ozurdiliyoruz.com

• Sürpriz yapması beklenemezdi. Yayın politikaları eleştirilebilir ama içtendiler, batmaya doğru bile mizahı elden bırakmadılar. Hala kapitalizmden medet ummak nasıl bir duygu acaba? Taraf gazetesi ilginç, dolayısıyla irdelenmesi/tahlil edilmesi gereken bir süreç yaşıyor. Taraf’ın başına gelenler, Türk egemen medyasının bir dizi başat niteliğini/özelliğini sergilemesi açısından da değerlendirilebilir. Bu yazıda esas olarak üç soruya yanıt aramaya çalışacağım: - Taraf’ın genel yayın politikası/ideolojisi ile uyguladığı gazetecilik yöntemleri kendi içinde tutarlı mı? - Taraf kiminle neden iyi geçindi? Kiminle nasıl kavga etti? - Taraf, içine düştüğü güç duruma karşı ne yaptı? Ne yapmadı? Gazetenin sahibi, yöneticileri, çalışan ve okurlarının hemfikir olduğu bir terminoloji ile ifade ettiğimiz zaman, Taraf gazetesinin genel yayın politikası/ideolojisi hatta alamet-i farikası ‘liberalizm’ ya da ‘liberal’. Bu sözcük/kavram kullanıldığı mekana ve zamana göre farklı anlamlar içerse de liberal

Kısaca terör haberleri olarak adlandırılan Kürt meselesi, PKK, ordu operasyonları konusundaki haberlerde zaten baştan bir dizi yasal, toplumsal, geleneksel kısıtlama hatta yasaklar var. Türk medyası bu alandaki haberleri neden bağımsız ve özgürce, yani doğru ve üçüncü göz perspektifiyle veremiyor? Perşembe gecesi (27 Kasımı 28 Kasıma bağlayan gece) atv kanalında saat 12.30 civarında Yavuz Baydar’ın yönetiminde Açık Kapı programında ‘Medya ve Terör’ başlığı altında önemli bir konu tartışıldı. Bu tartışma programının konuşmacı sayısı çok fazla. Stüdyodaki panelde üç televizyon kanalının (Atv, Kanal d ve Fox TV) haber yöneticileri vardı.İki akademisyen (Dr. Esra Arsan ve Dr. Önder Aytaç) onlara eşlik ediyordu. Stüdyo konukları arasında Şehit Aileleri örgütlerinin temsilcileri ile yasal bir Kürt partisinin Istanbul yöneticileri ve yurttaşlar vardı. Gerçi program sabah saat 03.00 gibi bitti ama bu kadar çok konu ve bu kadar çok konuşmacı bir araya gelince, Baydar’ın bence başarılı ve de

50 yıl gazetecilik yapıp yaşınız 70’e gelince ve gazetecilik dışında bir işiniz yok ise Burhan Felek Basın Hizmet Ödülüne aday olabiliyorsunuz. Sonra da Cemiyet salonundaki törende zaman makinesi geliyor. Geçmişin ılık sularında kulaç atıyorsunuz. Nihavent makamında... Gazeteler, gazeteciler ve gazetecilik Cağaloğlu’ndan taşındığından bu yana bir dizi mesleki ve insani yaklaşım da Yokuş’un oralarda kaldı. Eskiden gazetelere manyetik kartlı turnikelerden girilmezdi. Çay ve kahve şimdiki gibi makineden çıkmazdı, Muharrem elleriyle yapar getirirdi. Rakip yok refik vardı, bu sayede de Kadıköy vapurunda ya da yukarı çıkarken farklı gazetelerin muhabir ve çalışanları sadece meslekdaş değil aynı zamanda dosttu. Hele iş çıkışı Cemiyet’in üstkatındaki lokalde bir araya gelip hem dedikodu yapar hem de günün haberlerini tartışırlardı. İslam Çupi, bilge kumru, tünemiş bara, Ece Ayhan cinsi dizelerle ya Fenerbahçe’yi konuşur ya da ‘Kuşlar uçar Ekvator’dan Kolombiya’ başlıklı yazıda betimlediği Dü

Geçenlerde (2 Kasım, Pazar) Umut Vakfı’nın, Alman Friedrich Ebert Vakfıyla ortaklaşa düzenlediği yerel medya eğitim seminerinde, ‘Bireysel Silahsızlanma ve Şiddet Haberleri’ başlığı altında şiddet, hukuk, medya ve çokkültürlülük gibi konuları Antakya’da tartıştık. Nüfus kütüğünde ‘Antakya-Şehitler Mahallesi’ yazan birisi için, bu kentin kaçınılmaz olarak farklı anlamları var: Mesele kısır, cevizli biber, kadayıf ya da sac oruk gibi nefis yemeklerle sınırlı değil. Suriye’ye geçişlerde ya da düğün cenaze gibi ailevi/sosyal törenlerde yoklama listesinde mevcutlu yazılmak işin bir başka yönü. 40 yıldır gelip gittiğiniz bir kentte 41. gidişinizde ne olmalı ki ilginç, yeni olsun? Bunları anlatmaya çalışacağım: Önce Nazire Hanımın duygulandıran bir inceliği: Otele girerken bizi karşılayan Umut Vakfı Başkanı bana, ‘Kentinize hoş geldiniz’ deyince kendimi iyice ‘Antekkeli’ hisettim. Hatay Gazetesinin yazı işleri müdürü Mithat Kalaycıoğlu gibi bir rehberiniz olursa Samandağ’a da, Vakıflı’ya da,

* Can Dündar’ın ‘Mustafa’ filmi/belgeseli yoğun kutuplaşmış Türkiye siyaset manzarasında geniş tartışmalara yol açtı. Galiba Dündar hariç, kimse filmden memnun değil. Neden? Can Dündar’ın ‘Mustafa’ filmi/belgeseli büyük tartışma yarattı. Bu, başlı başına olumlu bir gelişme. Çok genel bir bakışla ilk gözlem: Statükocu Atatürkçüler, ‘Mustafa’yı beğenmedi. Çünkü film, ürkek bir girişimle de olsa, gardrop Atatürkçülüğünü sorgular sahneler ve yaklaşımlar içerdiği gibi, M.K.Atatürk’ü tabulaştıranları da çıkmaza sokan bölümlere de yer vermiş. Dündar’ın belgeseli/filmi, herhalükarda çok resmi Atatürkçülerin yani resmi ideologların beklentilerinin tümüne yanıt vermiyor, hatta zaman zaman onları üzüyor, kızdırıyor. Diğer cepheye, yani anti-kemalist kesime baktığımızda, İslamcılar ve Liberaller de ‘Mustafa’dan pek memnun değil. Belki İslami kesim daha temkinli bir yaklaşımla, Atatürk’ün ‘insani’ yanının ön plana çıkarılmasını da kullanarak, içki konusuna da ağırlık vererek çok şiddetli

· Ciner Grubu, Fatih Altaylı yönetiminde yeni bir günlük gazete çıkaracakmış. Mevcut egemen medya manzarasında nasıl yenilik yapılabilir? Eski anlayışlar ve eski kadrolarla yeni gazete olur mu? Ciner Grubu uzun süredir yeni bir günlük gazete çıkarma hazırlıklarını sürdürüyor.Kuşkusuz, Türkiye medya manzarasına yeni bir günlük gazetenin daha katılması, fikir çeşitliliği, yaklaşım zenginliği ve meslekdaşlarımıza yeni istihdam olanakları yaratması açısından olumlu bir gelişme olacak. Yeni çıkacak gazetenin kadrosu, yayın politikası konusunda şimdiye kadar birkaç söyleşi, birkaç da haber yayınlandı. Fatih Altaylı’nın yönetiminde süren çalışmalar hakkında özellikle bizzat kendisinin yaptığı açıklamaları, aynı holdingin bir parçası olan Habertürk internet sitesinin yayın politikasını, Habertürk ve Kanal 1 televizyonlarının gazetecilik,/habercilik anlayış ve uygulamalarını göz önünde bulundurduğumuzda, yeni gazete hakkında şimdiden bir dizi gözlem ve tahmin yürütmek çok güç olmasa gerek.

Çöldeki kaktüs ya da bataklıktaki nilüfer misali, mahalleye yeni gelen komşu yeni adetler getirmişe benzer. Gazeteler insana benzer ya, Taraf da, kravatsız, genç, bağırmadan ama ağır konuşan, mizahı ciddi, hakkında çok dedikodu üretilen bir uçbeyi (Uçhanımı). Taraf gazetesi son bir hafta içinde sadece Türk medyasında değil Türk siyaset dünyasında da adından çok söz ettirdi.Taraf, aslında yayın hayatına atıldığından bu yana ilgi çekiyor, eleştiriliyor, övülüyor, tartışılıyor. Türkiye gibi siyasi, askeri, ekonomik, toplumsal, kültürel ve sportif gündemin hem yüzeysel hem de hızla değiştiği bir ülkede, televizyonların haber bültenleri her seferinde yeni baştan çatılırken, bazen İnternet haber siteleri bile bu hıza yetişemiyor. Ama bizdeki haberler, klasik deyimiyle aysbergin görünen kısmı. Taraf, Türk medya dünyasına önemli bir değişiklik getirdi. Taraf’ı belki önce mesleki/teknik düzlemde bilahare siyasi-ideolojik olarak tanımlamaya çalışalım: MANZARAYI UMUMİYE Türkiye’de yayınlanan

15 Ekim 2008'de Gazeteciler.com'da yayınlanan yazı. * RTÜK Başkanının önerisi, Genel Kurmay’ın da anlaşıldığı kadarıyla arzu ve onayı ile artık gazeteciliği Milli Güvenlik Akademisi öğretecek. Gazetecilik zaten son zamanlarda pek milli bir o kadar güvenlikçi bir meslek haline gelmişti zaten. Paşam, nasıl olmuş bu spot? Gazetecilerin/muhabirlerin, terörizm ve terör olayları konusunda Milli Güvenlik Akademisi (MGA) tarafından eğitilmeleri meselesine dört açıdan bakabiliriz: - Mesleki/teknik - Siyasi-ideolojik - Öneri sahibinin kişiliği - Nedenler ve zamanlama * Harp Akademileri Komutanlığına (http://www.harpak.tsk.mil.tr/pageContainer.aspx?PID=2) dolayısıyla Genel Kurmay Başkanlığına bağlı olan bu akademi, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ideolojik-eğitimsel bir organı/birimi. TSK, terörizm konusunda, gazeteciler açısından bir HABER KAYNAĞIdır. Genel Kurmay Başkanlığı, terör olayları konusunda gerektiği zaman, İnternet sitesinden ya da düzenlediği basın toplantılarıyla, muhab