Ana içeriğe atla

Soldan gelip devleti savunmak




Peki sen kimin adına konuşuyorsun 

Sular İdaresi çatısından?

1 Mayıs 1977İnsanlar gazetelerde, televizyon kanallarında bilhassa internette günlerce konuştu, yazıştı. Çünkü delinin biri kuyuya bir taş atmıştı. 35 yıl önce Rauf Tamer, Ahmet Kabaklı ve Emniyet müdürlerinin söylediği bir menkıbeyi tekrar etmişti: 1 Mayıs 1977′de katliamı devlet değil, solcular yaptı! Bir dönüşüm / değişim kısa öyküsü.
Hiç kimse mükemmel değildir: Ben de 1972-82 yılları arasında uzunca bir süre profesyonel kadrolu olarak Aydınlıkçı oldum. Hiç pişman değilim. Aydınlık’tan, başta gazetecilik olmak üzere, çok şey öğrendim. Siyasî tahlil yapmayı da orada öğrendim. Şahane ve berbat arkadaşlar, dostlar edindim. Bir kısmı kalıcı, bazıları geçici…
Zaten 20 yaşına kadar solcu olmamışsan bir şeyin mutlaka eksiktir ve eksik kalır. Değil mi? 40′ından sonra solcu olmaya hiç kalkışma, komik oluyor. Daha da önemli mesele, 20′sinde solcu olanların 40′larına, bazen 50′lerine, hatta 60′larına gelince solculuktan cayıp sağcı, devletçi, ulusalcı, milliyetçi olması ki, Türkiye’de maalesef çok sık rastladığımız bir hadise. Döneklik deyip kesip atmak çok kolay. İşin içinde binbir boyut, neden, gerekçe var.
’80′de darbe oldu. Askerî cunta bizim gazetemizi kapattı. İşsiz ve başsız kalmıştık. Bir bakıma da iyi oldu. Kendi başımıza düşünme yeteneğimizi geliştirmeye başladık. Merkez Komitesi kararı olmadan da neyin (bize ve bana göre) doğru ya da yanlış olduğunu anlamaya başlıyorduk.
’83′den sonra Özal dönemi ya… Bizim eski arkadaş grubundan kimileri yavaş yavaş, ince ince Özal’ı övmeye başladı. Liberalizm aslında iyi bir şeymiş… Bak, şortla asker mangası denetleyerek orduya karşı çıkıyormuş… İhracaatı acayip artırmış…
Biz eski katılıklarımızdan kurtulmaya çalışırken, onların dili, söylemi müthiş değişiyordu. Aslında yakından bakınca çevreleri, yaşam tarzları, giyim-kuşamları, hatta oturma kalkma biçimleri bile değişiyordu. Özal hakikaten büyük bir değiştiriciydi. Eskiden DİSK’in grev alanlarında sendikacılık, muhabirlik, yazarlık yapanlar TÜSİAD’a “terfi” etmişlerdi. “İnsanın tabusu olmaması gerekir” diyorlardı. Hemfikirdik bu konuda. Ama biz de “tabumuz yok ama, ilkesiz de değiliz” deyince diyalog ortamı kapanıyordu.
Bir ara, şimdi sadece biri hâlâ solcu (kendimi saymazsam) olan dört-beş arkadaş kendi aramızda toplanıp bu değişimi, daha doğrusu, bazı arkadaşlardaki değişimi anlamak için toplantılar yaptık. Öyle gizli hücre tipi değil tabii. Boş zamanlarımızda bir araya gelip muhabbet tarzında… Temel sorular şunlardı:
* Bu kız (adam) eskiden solcu iken mi içtendi, yoksa şimdi Özalcı olarak mı samimi?
* Bu adam (kız), hatırlarım, köylünün toprak mücadelesinde Söke’de, Pazarcık’ta en öndeydi, şimdi Özalcı oldu! Nasıl oluyor?
Bu aralar, aslında ’60′ların sonundan ’80 darbesi sonrasına kadar, Aydınlık hareketinin en önemli teorisyenlerinden biri, şimdilerin ünlü tarih akademisyeni, 1 Mayıs 1977 konusunda solcuları suçlayan, devleti aklayan bir açıklama yaptı da, bütün bunlar bu nedenle aklıma geldi.
Sağı, devleti, iktidar partisini, başbakanı övmek artık giderek zorlaşıyor ya bir süredir, sola sataşmak, sola çamur atmak moda oldu. Guevara katilmiş, Deniz Gezmiş Ergenekon’un ilk militanıymış, filan falan… Solcuların solu eleştirmesi, solcuların kendi geçmişimizle yüzleşmesi son derecek doğal ve elzem. Ama burada yapılan, yeni sağcıların bugünkü ve eski sola savaş ilan etmeleri. Bunu yaparken de hem bugünkü hem de dünkü devleti savunuyorlar. Zor iş ama, çabalıyorlar işte…
Aslında ben çok da rahatsız oldum, hatta üzüldüm. Çünkü, vakt-i zamanında olanağı varken egemenlerin önemli bir şahsiyeti, iş dünyasının parlak bir siması olabilecekken, belki ailesel bağları, herhalde ideolojik tercihleri nedeniyle solcu olup, ezilenlerin, yoksulların safına geçip mütevazı, hatta zor koşullarda bir hayat süren bu kişiler, bir süre sonra, eskiden karşı çıktıkları, mücadele ettikleri, ortadan kaldırmayı düşledikleri sınıfın, kesimin, zümrenin, zihniyetin insanı haline geliyor, geldi. Geçmişsin aynanın karşısına, filinta gibi bir delikanlı, parkalı, bıyıklı, uzun saçlı filan… Bir süre sonra, aynanın karşısındaki aynı insan, pis kravatlı, beyaz beyinli olmuş. Farkında değil. Hatta belki memnun.
Baştan beri burjuva çocuğu, sağcı bir sürü insan var. Onlar doğal yollarında ilerledikleri için benim açımdan rahatsızlık ya da üzüntü verici bir durum yok. Üstelik bu klasik / geleneksel sağcı ve devletçiler, yeni gelenleri de pek öyle bağırlarına filan basmazlar ha… Pasta o kadar da büyük değil yani. Üstelik “sen 1915 meselesi konusunda etraflı bir özeleştiri ver de ondan sonra aramıza gel!” derler. Fena bozulursun. 1915′teki devletle 1977′deki devlet aynı devlet değil mi? Devletin sürekliliği esastır, değil mi?
Bu yeni sağcılar / gıcır devletçiler, eskiden yetişmelerine katkı sundukları solcu gençlerin yüzüne nasıl bakıyor? “Abi, sen dememiş miydin bana, ‘hayatta hep ezilenden, yoksuldan, hakkı yenenden yana olacaksın’ diye… Ne şimdi bu 1 Mayıs’ta solcular birbirini vurdu menkibesi?”
Bu kadar tahsil terbiye, bilgi, kültür sonuç olarak 2 Mayıs 1977 günü Rauf Tamer, Ahmet Kabaklı ya da Emniyet müdürünün yazıp söylediklerini 35 yıl sonra tekrar etmek için miydi? Yazıklar olsun!
’80-’83 yılları arasındaki sorulara bu aralar daha iyi yanıtlar bulabiliyoruz:
* Bunlar, solcuyken de, Özalcıyken de samimi idiler. Çünkü bunlar hep yükselen güçten yana oldular. İktidara yakın durdular.
* Söke’de, Pazarcık’ta köylü mücadelesinden şahsî bir beklentisi vardı. Olmadı. Özal onun şahsî beklentisini çok iyi anladı ve karşıladı.
Yıl sonunda kim şampiyon olursa o takımın taraftarı çok olur.
Solculuk öyle bir şey değil. Hiç değil.

Yorumlar

levent dedi ki…
http://anartri.blogspot.com/2012/05/hirsizin-hic-mi-sucu-yok-kadi-bey.html

saygılarımla,

levent

Bu blogdaki popüler yayınlar

SİVİL DİKTA VE MEDYA

Analitik Bakış'ın sorularına yanıtlar: 1) ‘Sivil dikta’ iddialarının 20 yıl önce de yine medyada, Hürriyet’in manşetiyle yer aldığı basına yansıdı. Medyanın bu süreçteki durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? RD: ‘Sivil Dikta’ sözcüğünün 20 yıl önce DENİZ BAYKAL tarafından sarfedilmiş olması manidar. Askeri diktatörlüklere pek ses çıkarmayanlar, sivillikten çok hoşlanmaz. Sivil sözcüğü bizde, Türkçe’de çoğu zaman yanlış kullanılıyor. Sadece ‘’asker’in karşıtı’’ imiş gibi algılanıyor. Oysa ki Latince kökenli sivil sözcüğünün mesela fransızcadaki anlamı ‘Uygar’; ‘civilisation’ da uygarlık yani medeniyet. 20 yıldır medyada sivil/askeri bağlamlarda dikta meselesi hala tartışılıyorsa, bu memlekette demokrasinin düzeyi konusunda karamsar bir konumdayız demektir. Medya ise, özellikle egemen/yaygın medya ise, siyaset/askeriye/ekonomi ve ideolojiden özellikle de bu dört kutbun iktidar kulelerinden bağımsız ol(a)madığı için, son 20 yılda sivil ya da askeri dikta konusunda öyle elle

İKİ DÖNEM, İKİ GAZETECİ, İKİ KİTAP

  Nilay Karaelmas ve Timur Soykan İKİ DÖNEM, İKİ GAZETECİ, İKİ KİTAP İlki 1970-90 dönemini, ikincisi bugünkü medya ortamını anlatıyor. Çok değişiklik pek az gelişme var. Hatta işler kötüye gidiyor. Ragıp Duran Nilay Karaelmas’ın ‘’Sosyal Medya Öncesi 1970, 1980, 1990 yıllarında Gazetecilik’’ (SBFBYYO-DER, Ankara 2023) başlıklı kitabı ile Barış İnce’nin Timur Soykan’la yaptığı nehir söyleşi çalışması ‘’İyi Gazetecilik, İyi ki Gazetecilik’’i (DeliDolu, İzmir, 2023)   eşzamanlı olarak okudum. Birincisi 120, ikincisi 111 sayfa. Her iki gazetecinin kalemi/söylemi, uslubu rahat, düzgün, akıcı olduğu için bir oturuşta okunabilecek kitaplar. İki ayrı dönemde muhabir olarak görev yapmış, uzmanlık alanları farklı iki gazetecinin gözlem, anı ve mesleğe ilişkin değerli değerlendirmeleri var iki kitapta. 60+ meslekdaşların Soykan’ın kitabını,   yaşı -30 olan gazetecilerin de özellikle Karaelmas’ın kitabını okumalarında yarar var. Böylelikle gençler mesleklerinin yakın geçmişi hakkında b

YÜZ YILLIK AMA YÜZÜ YOK CUMHURİYET’İN

Derin ve ayrıntılı bir muhasebeye girişip,  Cumhuriyet’in yani son yüzyılın olumlu ve olumsuz yanlarını irdeleyip tartışacağımıza, geçmişle yüzleşeceğimize, kutlama törenleri saplantısına çakıldık kaldık. Lider kültündeyiz hala. Tek Adam rejiminin sinsi Cumhuriyet ve Atatürk karşıtlığı, Türk akademiasını, medyasını, STK’larını ve holdinglerini iyice Kemalperver hatta Kemalperest hale getirdi. Mutsuz ve çıkmaz, melankolik ve demode bir aşk!   Ragıp Duran   Siyasal İslam’ın yani Erdoğan rejiminin bu yıl Cumhuriyet’in ilanının 100. yılını kutlama etkinliklerini, Filistin yası bahanesiyle iptal etmesi hakiki, sahte, konjonktürel ve yapısal Kemalistleri, bu arada toplumun önemli bir kesimini fena halde kızdırdı. Rejim, 100. yıl için zaten kasıtlı olarak hiçbir hazırlık yapmamıştı, İsrail’in Gazze saldırısı olası etkinlik ve törenleri iptal etmek için iyi bir bahane olarak kullanıldı. Ne var ki, sözümona muhaliflerin, iktidarın bu hamlesine karşı çıkarken öne sürdükleri gerekçelerd