Apoletli Medya

GÜNDEMİN TARİHİ Charlie Hebdo biraz da Fransa’dır. Villon’un, Proudhon’un, Brassens’in, Coluche’ün Fransası… Acımasız, iğneleyici üslubuyla zengin bir geleneği temsil eden “gazi dergi”nin soyağacını anlamak için, Fransız tarihinde kültürel, siyasi bir gezinti... Nevi şahsına münhasır bir dergi Charlie Hebdo . Paris’teki amcaoğlu Canard Enchainé ile bir çok ortak noktası olmasına rağmen, Charlie mahallenin sapanla camları kıran, küfürbaz veledi; Canard ise galiba biraz ağır abi. Londra’da Private Eye , Moskova’da vakti zamanında Krokodil , New York’ta Mad ya da burada Gırgır-Leman hepsi farklı içerikte ve yaklaşımda mizah dergileri ama, hiçbiri Fransız Charlie ’si gibi baldırı çıplak değil. Galiba zaten bu nedenle de Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, “Charlie Fransa’dır” derken bunu kastediyordu. Egosantrik yanları pek zayıf olmayan Fransızların çoğu, öyle gelişigüzel her şeye “bu Fransa’dır” demez. 7 Ocak’tan sonra Fransa’da ve dünyanın bir çok yöresinde yer gök ‘...

Charlie Hebdo hadisesinde iki temel nokta:   ·       Fransa’nın en parlak on çizer, mizahçı ve gazetecisinin katledilmesi, Charlie Hebdo’nun tabutanımaz yayın politikası, basın özgürlüğü ve dini değerler konularını yeniden tartışmaya açtı. Ortada zıt iki görüş, iki anlayış, iki uygulama var. Yasalar farklı, tarih-kültürler farklı, düşünce tarzı ve tutumlar da farklı. Hangisi daha iyi acaba? 7 Ocak günü Fransız siyasi mizah dergisi Charlie Hebdo’nun Paris’teki merkezine yönelik silahlı saldırı sonucu 10’u çizer/gazeteci 2’si polis 12 kişinin öldürülmesi bütün dünyada çok büyük tepki yarattı. Saldırganların baskın sonrasında ‘Allahü Ekber’ diye bağırıp ‘Hazreti Muhammed’in intikamını aldık’ demeleri, işin sadece siyasi, medyatik olmadığını, dini boyutu olduğunu da gösterdi. 7 Ocak’tan bu yana başta Fransa olmak üzere bir çok ülkede konuya ilişkin herhalde binlerce yazı yayınlandı.(1) Uzmanlar, akademisyenler, gazeteciler Charlie hadisesinin çeşi...

Aslında çok da karmaşık bir mesele değil. Tabunuz , kutsalınız var mı yok mu? Siz kendi dışınızdaki herkesin sizin gibi düşünüp davranmasını mı bekliyorsunuz? İslamiyet ya da Peygamber mi mesele yoksa basın özgürlüğü mü? Charlie Hebdo’nun Fransa’da başına gelenler yetmezmiş gibi bu gazi derginin Türkçe versiyonunu yayınlamak isteyen Cumhuriyet de etrafta esen fanatik rüzgarlardan nasibini aldı. Cumhuriyet gazetesi üst yönetimi parlak bir fikir geliştirip cesur bir tutum sergileyerek, Charlie ile dayanışma ve basın özgürlüğüne saygı gereği, Fransız dergisinin 14 Ocak Çarşamba günü çıkacak sayısını olduğu gibi Türkçe olarak yayınlama ve bunu 16 sayfalık bir ek olarak verme kararı aldı. Bu imtiyaz ilk başta sadece Türkiye’den Cumhuriyet’e, bir de bir İtalyan gazetesine tanınmıştı. 16 Ocak gününden itibaren ise Charlie Hebdo’nun sitesinde, Le Monde ve Courrier İnternational’in katkılarıyla, Charlie’nin sadece Fransa’da 4 milyon basılan dergisi, İngilizce, Almanca, İspanyolca ve Ar...

  BU MUSİBET YARIN BİR SAADET GETİRİR Mİ? * Charlie Hebdo 10 sıkı çizer ve yazarını kaybetti ama bu hafta 4 milyon satıp en az  6 dilde yayına giren dergi, tayin edici bir çok konuda  hepimizin kafasını açan tartışmalar yarattı. Tabunuz var mı? Ne kadar? Sizin basın özgürlüğünüz iyi mi? Kalaşnikof neyi öldürür, neyi canlandırır? Türkiye’nin tarihi, coğrafyası, fiziği, kimyası, yurttaşlık bilgisi ve takvimi Fransa’nınkinden ne kadar farklı? Charlie Hebdo’nun başına gelenler korkunç. Ama 7 Ocak’tan sonra cereyan eden hadiselerin kaçınılmaz olarak bazı olumlu yanları da var. Ayrıca Charlie meselesi, basın özgürlüğü, dinci bağnazlık, tabu ve dogmalar, laiklik, ‘Bizim Fransa’dan ne farkımız var?’ türünden sorulara yanıt önermesi bakımından ve dersler çıkarılması gereken bir mesele. İşin tabi bir de ‘Bundan sonra ne olacak?’, yani ‘Fransa’daki Müslümanlar’ ya da ‘Türkiye’deki Fransızlar’ın durumu ne olacak?’ soruları da var. Bir dizi tartışma yamuk yumuk da olsa başl...

 Leman Dergisi Charlie Hebdo Özel sayısı, 2015/03

Mizah, ezilenlerin güçlü bir kozu ya, siyasi mizah daha da etkili. Çizgiyle, gırgırla, ironiyle, alayla, fotomontajla, Tiranlara, egemenliğini meşrulaştırmak için kutsal giysilere bürünenlere kök söktürdü Charlie. Fikirleri yoktu, silahları vardı. Gülmeyi bilmezlerdi, ağlattılar bizi. Mizahları hiç yoktu, bundan sonra da olmayacak. Ama Charlie… ‘Ben başka bir memlekettenim Başka bir mahalleden Bambaşka benim yalnızlığım’ Fransız anarşist şarkıcı Léo Ferré’nin ‘La Solitude’ (Yalnızlık) şarkısındaki dizeler, belki Charlie Hebdo için yazılmamıştı ama Fransa’nın bu en fırlama, en cingöz, en başkaldıran gazetesi gerçekten de hiçbir refiğine/refikasına benzemez. Başka herhangi bir ülkede eşi benzeri yoktur. Hatta Fransa’daki amca oğlu Canard Enchainé (Zincirli Ördek) ile bile kıyaslanması zordur. Canard da anarşisttir, laiktir, Papa, Vatikan filan dinlemez ama Charlie aslında tam bir sokak çocuğudur. Küfürlü konuşur, ‘Ne Tanrı, ne Efendi’ tanır, tabusavardır, dogmayıkard...

Siyasi iktidar, ‘Paralel Yapı’, ‘Darbe’ söylemiyle, kendi hırsızlığını gizlemek amacıyla eski ortağı Gülen Hareketi’ne yönelik operasyonda Zaman gazetesi ile Samanyolu TV’yi de hedef aldı. Zaman nasıl bir gazetedir? Basın özgürlüğü ile ilişkisi nedir? İktidardan devrilince hemen muhalif olunur mu? Siyasi iktidar, 17-25 Aralık Hırsızlık ve Rüşvet Haftası’nın 1. yıldönümü arifesinde, 14 Aralık’ta bir operasyon yapıp aralarında gazetecilerin, televizyoncuların da bulunduğu 32 kişiyi,  “terör   örgütü kurmak, yönetmek   ve üye olmak”  suçlamasıyla gözaltına aldı. Bu operasyonun hukuki ve adli boyutunun çok sağlam olmadığı 4. gün ortaya çıktı: Çünkü sadece 4 kişi tutuklandı. Ayrıca operasyon yurtiçinde ve dışında geniş tepki yarattı. Mesela BBC, 17 Aralık tapelerini bir kez daha yayımladı.  Türkiye’de siyasi içerikli bir operasyonda ilk kez bir TV dizisinin yönetmen ve senaristleri gözaltına alındı. Somut gerçekle kurguyu ayırt etme konusunda...