Ana içeriğe atla

Zaman tünelinde kapsama alanı dışında

Nieman Reports ve bizim gündemimiz



ReportsAbout-2000x425-c-defaultYaşadığımız kenti, ülkeyi ister istemez başka kentler ve ülkelerle kıyaslıyoruz. İnternet sayesinde zaman ve mekân kavramları artık çok farklı, çok kaygan, çok belirsiz.
Çok yakından tanıdığım bir hukuk profesörü, 70’li yıllarda Avrupa Konseyi’nin bir hukuk komitesinde danışman olarak görevliydi. Bir Strasbourg dönüşünde izlenimlerini aktarmıştı:
“Bizim Avrupalıların düzeyine gelebilmemiz için daha yüz fırın ekmek yememiz lâzım. Ama ondan önce de ekmeğin ne olduğunu, nasıl pişirildiğini filan öğrenmemiz lâzım.”
AutoHands_banner-780x450-c-default12 Mart 1971 darbesinden sonra kurulan Bakanlar Kurulu’nda “beyin takımı” tabir edilen kadrodan Atilla Karaosmanoğlu da, “Elli yıl sonra bugünkü İtalya’nın düzeyine gelebileceğiz” mealinde bir söz etmişti. Tabii İtalya elli yıl sonra nerede olacaktı? O başka bir mesele.
Her darbeden sonra, galiba 27 Mayıs hariç, toplumun on yıl geriye gittiği söylenir, yazılır.
Tabii Batı ile kıyaslamalarda meşhur gemi metaforunu da unutmamak gerekir: Türkiye doğuya doğru seyreden bir gemidir, geminin içindekiler batıya doğru koşar hep!
Dün akşam evdekiler bir belgesel kanalına takılmışlar, ben de göz ucuyla izliyorum: ABD’de Kentucky’de sokakta, evde, otoyolda yaralanan hayvanlara yardım eden gönüllü kuruluşun faaliyetleri. Bizim hayvan sevgimiz Türkçedeki deyimlerden yeteri kadar belli…
Bütün bu hatırlamaların anlamı, sebebi ne?
nieman-reports-summer-cover-201210-15 yıldır izlediğim meslek dergileri arasında, Columbia ile American Journalism Review’ün yanında Nieman Reports’un ayrı bir yeri var. 1999-2000 döneminde benim de katıldığım Harvard Üniversitesi’nin Gazetecilik  Okulu olan Nieman’ın yayınladığı bu üç aylık dergi, çeyrek akademik/dörtte üç profesyonel içeriğiyle ABD’de ve dünyada medyanın temel ve güncel sorunlarını irdeler, tartışır.
Son sayıda yer alan yazılardan bazılarının sadece başlık ve spotlarını aktarayım (meraklılar www.niemanreports.org’abakabilir):
– Yazı işlerinde otomasyon: Algoritmler muhabirlerin haber izleme ve aktarma görevini nasıl genişletir, okurları nasıl bağlayabilir ve son dakika haberlerine nasıl karşılık verebilir?
– API’ler habercilikte neler yapabilir: API (Arayüz Programlama Uygulaması) maliyetleri ve riskleri nasıl azaltabilir?
– Belgesel tiyatroculuğun cazibesi: Oyun yazarlığı ile gazetecilik çok farklı şeyler değil, ikisinde de bir öykü anlatıyorsunuz. Bir anlatı var…
– Bir ses bulmak: Olumsuz siyasi ve ekonomik ortama rağmen, Mısırlı genç gazeteciler, Yenilikçi Gazetecilikle yeni iş modelleri de yaratıyor.
– Yavaş gazetecilik: Haber döngüsü hızlanırken, Yavaş Gazetecilik haber vermek ve öykü anlatmak için zaman buluyor.
bhjpjjdh1aigjdub25ol– Bir robot bir haber/öykü yazmayı nasıl öğreniyor: AP ajansında robotlar sayesinde haber yazımında yüzde 20 zaman tasarruf ediliyor.
– Bilgisayar temelli gazetecilikle otomasyon: İnsanlarla makineler işbirliği yaparak olumlu sonuçlar elde ediyor.
– Doxxing: İnternette kişisel  bilgilerin ticari ya da reklam amacıyla rahatsız edici bir şekilde kullanımına nasıl karşı çıkılır?
– Çin’de adliye muhabiri olmak.
– Hindistan’da ucuz akıllı telefonlarla İngilizce dışındaki dillerde haber yayıncılığı.
Press-and-Censorship-by-Arcadio-Esquivel-Cagle-Cartoons-La-Prensa-Panama-1-400x548Ne kadar ilginç, yeni, hatta acayip konular değil mi?
Bizim medyamız  nelerle uğraşıyor:
  • Şırnak’ta zırhlı aracın çekerek süreklediği ceset.
  • Muhabirin kafasına silah dayayan özel harekat polisi.
  • Ahmet Hakan’a yönelik saldırı.
Bu Türkiye, 2015’te ve bu Dünya’da mı yaşıyor?

(*)http://birdirbir.org/nieman-reports-ve-bizim-gundemimiz-zaman-tunelinde-kapsama-alani-disinda/

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

SİVİL DİKTA VE MEDYA

Analitik Bakış'ın sorularına yanıtlar: 1) ‘Sivil dikta’ iddialarının 20 yıl önce de yine medyada, Hürriyet’in manşetiyle yer aldığı basına yansıdı. Medyanın bu süreçteki durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? RD: ‘Sivil Dikta’ sözcüğünün 20 yıl önce DENİZ BAYKAL tarafından sarfedilmiş olması manidar. Askeri diktatörlüklere pek ses çıkarmayanlar, sivillikten çok hoşlanmaz. Sivil sözcüğü bizde, Türkçe’de çoğu zaman yanlış kullanılıyor. Sadece ‘’asker’in karşıtı’’ imiş gibi algılanıyor. Oysa ki Latince kökenli sivil sözcüğünün mesela fransızcadaki anlamı ‘Uygar’; ‘civilisation’ da uygarlık yani medeniyet. 20 yıldır medyada sivil/askeri bağlamlarda dikta meselesi hala tartışılıyorsa, bu memlekette demokrasinin düzeyi konusunda karamsar bir konumdayız demektir. Medya ise, özellikle egemen/yaygın medya ise, siyaset/askeriye/ekonomi ve ideolojiden özellikle de bu dört kutbun iktidar kulelerinden bağımsız ol(a)madığı için, son 20 yılda sivil ya da askeri dikta konusunda öyle elle

İKİ DÖNEM, İKİ GAZETECİ, İKİ KİTAP

  Nilay Karaelmas ve Timur Soykan İKİ DÖNEM, İKİ GAZETECİ, İKİ KİTAP İlki 1970-90 dönemini, ikincisi bugünkü medya ortamını anlatıyor. Çok değişiklik pek az gelişme var. Hatta işler kötüye gidiyor. Ragıp Duran Nilay Karaelmas’ın ‘’Sosyal Medya Öncesi 1970, 1980, 1990 yıllarında Gazetecilik’’ (SBFBYYO-DER, Ankara 2023) başlıklı kitabı ile Barış İnce’nin Timur Soykan’la yaptığı nehir söyleşi çalışması ‘’İyi Gazetecilik, İyi ki Gazetecilik’’i (DeliDolu, İzmir, 2023)   eşzamanlı olarak okudum. Birincisi 120, ikincisi 111 sayfa. Her iki gazetecinin kalemi/söylemi, uslubu rahat, düzgün, akıcı olduğu için bir oturuşta okunabilecek kitaplar. İki ayrı dönemde muhabir olarak görev yapmış, uzmanlık alanları farklı iki gazetecinin gözlem, anı ve mesleğe ilişkin değerli değerlendirmeleri var iki kitapta. 60+ meslekdaşların Soykan’ın kitabını,   yaşı -30 olan gazetecilerin de özellikle Karaelmas’ın kitabını okumalarında yarar var. Böylelikle gençler mesleklerinin yakın geçmişi hakkında b

YÜZ YILLIK AMA YÜZÜ YOK CUMHURİYET’İN

Derin ve ayrıntılı bir muhasebeye girişip,  Cumhuriyet’in yani son yüzyılın olumlu ve olumsuz yanlarını irdeleyip tartışacağımıza, geçmişle yüzleşeceğimize, kutlama törenleri saplantısına çakıldık kaldık. Lider kültündeyiz hala. Tek Adam rejiminin sinsi Cumhuriyet ve Atatürk karşıtlığı, Türk akademiasını, medyasını, STK’larını ve holdinglerini iyice Kemalperver hatta Kemalperest hale getirdi. Mutsuz ve çıkmaz, melankolik ve demode bir aşk!   Ragıp Duran   Siyasal İslam’ın yani Erdoğan rejiminin bu yıl Cumhuriyet’in ilanının 100. yılını kutlama etkinliklerini, Filistin yası bahanesiyle iptal etmesi hakiki, sahte, konjonktürel ve yapısal Kemalistleri, bu arada toplumun önemli bir kesimini fena halde kızdırdı. Rejim, 100. yıl için zaten kasıtlı olarak hiçbir hazırlık yapmamıştı, İsrail’in Gazze saldırısı olası etkinlik ve törenleri iptal etmek için iyi bir bahane olarak kullanıldı. Ne var ki, sözümona muhaliflerin, iktidarın bu hamlesine karşı çıkarken öne sürdükleri gerekçelerd